Cây sầu riêng khi mới trồng từ 1-3 năm tuổi, nếu không được chăm sóc đúng cách, không có nguồn dinh dưỡng thích hợp, cây sinh sẽ trưởng chậm, không bung chồi nảy đọt, sức đề kháng yếu, dễ bị chết và sâu hại tấn công. Vì vậy để có cách chăm sóc sầu riêng giai đoạn kiến thiết tối ưu nhất, bà con hãy cùng tiếp tục theo dõi bài viết dưới đây.
Yêu cầu sinh thái của cây sầu riêng
Yêu cầu sinh thái cây sầu riêng
- Độ cao
Cây sầu riêng thường không yêu cầu quá khắt khe về độ cao, tuy nhiên cây sẽ sinh trưởng tốt nhất ở độ cao từ 30 – 300m so với mặt nước biển, cây sẽ phát triển bình thường ở độ cao dưới 800m còn trên 800 m thì cây vẫn có thể phát triển nhưng cho trái chậm hơn so với các vùng đồng bằng từ 1- 2 tháng.
- Lượng mưa
Cây sầu riêng yêu cầu cần có lượng mưa khá lớn, từ 1600 – 4000 mm/năm và phân bố đều trong năm. Cây không có khả năng chịu được khô hạn quá 3 tháng. Khi trái già thì không nên có mưa nhiều, nhất là vào thời kỳ quả chín nếu xuất hiện mưa nhiều sẽ khiến cơm bị nhão. Độ ẩm không khí tối ưu đạt 75- 80%.
- Nhiệt độ
Nhiệt độ tối ưu giúp cây sầu riêng sinh trưởng và cho năng suất cao là từ 24 đến 30 độ C. Nhiệt độ quá thấp sẽ khiến cây sầu riêng bị rụng hoa và ngừng sinh trưởng.
- Đất
Cây sầu riêng phù hợp trồng ở những vùng đất màu mỡ, khả năng thoát nước tốt. Bộ rễ chịu phèn và chịu mặn kém nên chỉ thích hợp trồng ở vùng đất có pH từ 5- 6. Đất có nhiều chất hữu cơ sẽ giúp cây đạt năng suất cao hơn. Trong quá trình trồng sầu riêng cần chú ý cải tạo đất và tạo hệ thống cấp, thoát nuốc tốt để giúp phòng ngừa nấm phytophthora spp gây bệnh xì mủ thân, cháy lá, rụng lá dẫn tới cây sầu riêng bị chết.
Cây giống
Lựa chọn cây giống sầu riêng
Cây giống: Nên trồng sầu riêng bằng cây ghép (ghép mắt hoặc ghép cành), không nên trồng bằng hạt.
Tiêu chuẩn chọn cây giống
- Gốc ghép phải thẳng, đường kính gốc ghép từ 1,0 -1,5cm.
- Bộ rễ phát triển tốt.
- Thân thẳng và vững chắc, đã có từ 3 cành cấp 1 trở lên, các lá ngọn đã trưởng thành, xanh tốt và có được hình dạng, kích thước đặc trưng của giống.
- Chiều cao cây phải đạt từ 80cm trở lên (tính từ mặt giá thể bầu ươm đến đỉnh chồi).
- Cây phải đúng giống như tên gọi ghi trên nhãn hiệu, cây phải đảm bảo sinh trưởng khỏe, sạch bệnh, không mang các loại nấm bệnh như bệnh thán , bệnh do phytophthora palmivora,…
Mật độ trồng
Sầu riêng thuộc loại cây ăn quả nhiệt đới thân gỗ lớn, ưa sáng nên khoảng cách trồng phải hợp lý, đảm bảo khoảng cách cho sự sinh trưởng, phát triển bình thường giữa các cây, vườn thông thoáng, hạn chế sâu bệnh hại nhưng vẫn phải đảm bảo được sản lượng tính trên một đơn vị diện tích đất trồng. Theo khuyến cáo, khoảng cách trồng sầu riêng độc canh nên là 6 x 9m, nếu trồng xen canh với cà phê nên trồng với khoảng cách 9 x 9 m hoặc 9 x 12 m.
Chuẩn bị hố trồng
Bà con tiến hành đào hố với kích thước phải tùy vào nền thổ nhưỡng của từng vùng. Nếu đất trồng tốt nên đào hố có kích thước 60 x 60 x 60cm; trường hợp đất xấu, bạc màu nên đào hố với kích thước lớn hơn, thường là 70 x 70 x 70cm, rải mỗi hố trồng từ 1- 2kg vôi, phơi ải khoảng 20 ngày.
Bón lót: 15 – 20kg phân chuồng hoai mục; 0,5kg super Lân (hoặc 1kg lân Văn Điển); 10-20g Diazinon (Basudin 10G), Carbofuran (furadan 3G),…giúp trừ mối, dế, kiến và sâu đất. Bà con nên đảo trộn hỗn hợp đất và phân đều, sau đó lấp hố trước khi trồng khoảng 10-15 ngày.
Kỹ thuật trồng
Kỹ thuật trồng sầu riêng
Chúng ta có thể trồng sầu riêng bằng phương pháp đắp ụ để hạn chế ngập úng cục bộ và giúp dễ dàng áp dụng các biện pháp kỹ thuật kích thích ra hoa đậu quả sớm hoặc chúng ta áp dụng cách đào hố thông thường để trồng cây sầu riêng.
Trước khi đặt bầu sầu riêng bà con sử dụng cuốc đào 1 lỗ chính giữa hố trồng đã chuẩn bị từ trước, sâu 2/3 bầu, rồi nhẹ nhàng cắt bịch tránh vỡ bầu rồi đặt xuống, tưới thêm 1 lít thuốc đặc trị mối đã được pha tỉ lệ như trên bao bì vào bầu sầu riêng, nên quay mắt ghép về hướng tây bắc, lấp đất lại và vun đất chung quanh gốc sầu riêng đảm bảo cao hơn mặt bầu 5cm, như thế sẽ có phần gốc đắp mô như mu rùa (đối với cách trồng đắp ụ).
Với cách trồng bình thường bà con cũng tiến hành tương tự nhưng lấp đất ngang mặt bầu cây con (ở nơi đất cao, sườn dốc, nên trồng âm sâu hơn mặt đất). Sau đó sử dụng 1 thanh tre to bằng ngón tay cái dài 1m để cắm xuống sát gốc sầu riêng, dùng dây nilong cột cố định gốc và phần đọt vài cọc tre đó. Cọc tre này giúp hạn chế gãy đổ đọt non sầu riêng và giúp đọt luôn lên thẳng. Cuối cùng dùng lưới che khoảng 30% ánh sáng cho sầu riêng non trong vòng 6 tháng.
Chăm sóc
Cây con mới trồng chưa có khả năng thích nghi với điều kiện tự nhiên nên ảnh hưởng đến quá trình dinh dưỡng, trao đổi chất, sức chống chịu rất kém, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bất lợi của ngoại cảnh như ánh sáng, nhiệt, gió, … nếu chăm sóc không tốt cây dễ bị tình trạng còi cọc, chậm lớn. Có vườn sau khi trồng một năm, cây vẫn còn bị chết, đó là do:
- Nguồn cây giống không đảm bảo sạch bệnh, cành ghép, mắt ghép đã già cổi, bị sâu bệnh.
- Chăm sóc không đúng kỹ thuật, mưa nắng thiếu nước dẫn đến cây suy kiệt, mùa mưa bị úng rễ dễ bị hư hại, sử dụng phân thuốc quá liều lượng.
Để nâng cao tỷ lệ sống cũng như giúp cây trồng tăng trưởng được tốt, cần tuân thủ một số chế độ sau :
Chế độ đất và nước
Cung cấp đầy đủ nước để sầu riêng sinh trưởng khỏe
Cây con cần được cung cấp nước đầy đủ để giảm tỉ lệ cây chết, cây sinh trưởng khỏe, nhanh cho trái. Trong mùa mưa cần chú ý thoát nước tốt.
Đất xung quanh mô trồng cần phải được giữ ẩm vào mùa khô còn mùa mưa phải ráo. Có thể quan sát độ ẩm của đất bằng cách bới sâu xuống 10- 20cm, lấy một ít đất lên nếu vo thành viên được là tốt. Vo thành viên không được quá ẩm hoặc bời rời là tình trạng thiếu nước.
Nên sử dụng nguồn nước sạch để tưới. Tránh tưới nước có độ phèn cao hoặc độ pH quá thấp. Nguồn nước ao tù, nước bùn … dùng tưới cây sầu riêng giai đoạn kiến thiết phải tránh dính lên thân lá. Vì nó sẽ là môi trường thuận lợi cho nấm địa y phát triển.
Tỉa cành, tạo tán
Vào năm thứ hai, thứ ba khi cây chưa cho trái cần phải tỉa bớt những cành bị che khuất, cành yếu, cành bị sâu bệnh, hay cành mọc qúa gần mặt đất. Chỉ để 1 ngọn cùng các cành ngang khỏe mạnh phân bố đều trên thân chính. Cần quét sơn cho những vết cắt có đường kính lớn hơn 1cm. Lưu ý: Tỉa cành xong mới tiến hành bón phân.
Bón phân
Chăm sóc sầu riêng thời kì kiến thiết
Giai đoạn cây thời kì kiến thiết, cũng như những năm đầu cho trái: hàng năm mỗi gốc nên bón 10-20 kg phân gà đã ủ hoai mục (hoặc các dạng phân hữu cơ khác) kết hợp cùng phân vô cơ có chứa nhiều đạm và lân như 16-16-8 hoặc 20-20-15. Liều lượng phân vô cơ tăng dần theo độ lớn của cây:
- Năm 1: 0,5-1kg / cây / năm.
- Năm 2: 1-1,5kg / cây / năm.
- Năm 3: 1,5-2kg / cây / năm
Chia ra thành 4-6 lần / năm, có thể hòa ra nước hoặc bón quanh gốc sầu riêng theo hình chiếu tán cây.
Cắt ngọn
Cần cắt ngọn cây để khống chế chiều cao, hiện nay biện pháp này hầu như là bắt buộc đối với các giống sầu riêng mới, bởi nó sẽ giúp tiện công chăm sóc và thu hoạch (chiều cao từ 4,5 – 5,5m là vừa). Đặc biệt khu vực Tây Nguyên gió nhiều cần phải quan tâm về vấn đề này hơn, nếu trồng xen cà phê thì có thể để cao hơn.
Bài viết trên đây đã giới thiệu đến bà con kỹ thuật chăm sóc sầu riêng giai đoạn kiến thiết sao cho cây trồng có tỷ lệ sống cao, sinh trưởng khỏe mạnh. Bà con nhớ lưu lại để áp dụng cho vườn trồng nhà mình nhé.
